ความพอใจ ความกำหนัด ความกำหนัดด้วยสามารถความพอใจใน
วิญญาณนั้นเสีย ดูก่อนราธะ สิ่งใดแลเป็นนิโรธธรรม เธอพึงละ
ความพอใจ ความกำหนัด ความกำหนัดด้วยสามารถความพอใจในสิ่งนั้นเสีย.
จบ นิโรธธรรมสูตร
จบ อุปสินนวรรค

อรรถกถาอุปนิสินวรรคที่ 4

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสด้วยอำนาจอุปนิสินนกถา.
แต่ว่าราธสังยุตนี้แม้ทั้งสิ้นพึงทราบว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงกระทำ
ด้วยอำนาจธรรมเป็นเครื่องบ่มวิมุตติแก่พระเถระ.
จบ อรรถกถาอุปนิสินนวรรค

รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ

3. ทิฏฐิสังยุต

โสตาปัตติวรรคที่ 1

1. วาตสูตร

ว่าด้วยเหตุเกิดมิจฉาทิฏฐิ

[417] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า ประทับอยู่ ณ พระวิหาร
เชตวัน กรุงสาวัตถี ฯลฯ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถามว่า ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย เมื่ออะไรหนอมีอยู่ เพราะถือมั่นอะไร เพราะยึดมั่นอะไร
ทิฏฐิจึงเกิดขึ้นอย่างนี้ว่า ลมย่อมไม่พัด แม่น้ำย่อมไม่ไหล สตรีมีครรภ์
ย่อมไม่คลอด พระจันทร์และพระอาทิตย์ย่อมไม่ขึ้นหรือไม่ตกลง
เป็นของตั้งอยู่มั่นคง เหมือนเสาระเนียด ดังนี้.
ภิกษุเหล่านั้นกราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์
ผู้เจริญ ธรรมทั้งหลายของข้าพระองค์ทั้งหลาย มีพระผู้มีพระภาคเจ้า
เป็นรากฐาน มีพระผู้มีพระภาคเจ้าเป็นแบบ มีพระผู้มีพระภาคเจ้าเป็น
ที่พึ่งอาศัย ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอเนื้อความแห่งพระสูตรนี้
จงแจ่มแจ้งกะพระผู้มีพระภาคเจ้าเถิด ภิกษุทั้งหลายได้ฟังธรรมของ
พระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว จักทรงจำไว้.
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ถ้าเช่นนั้น
เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราตถาคตจักกล่าว. ภิกษุเหล่านั้น
ทูลรับพระพุทธดำรัสแล้ว พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย เมื่อรูปแลมีอยู่ เพราะถือมั่นรูป เพราะยึดมั่นรูป ทิฏฐิจึงเกิดขึ้น
อย่างนี้ว่า ลมย่อมไม่พัด แม่น้ำย่อมไม่ไหล สตรีมีครรภ์ย่อมไม่คลอด